Update Betonakkoord door Jacqueline Cramer

Wat zijn ook alweer de ambities voor 2030?

• Minder CO₂-uitstoot. Minimaal 70 procent minder vergeleken met 1990, maar zo mogelijk klimaatneutraal.
• Circulair slopen en hergebruiken. Al het beton en staal wordt 100 procent circulair verwerkt.
• Slim ontwerpen en bouwen. Minder materiaal nodig, meer hergebruik, minder afval.

Wat staat in de weg en hoe lossen we dat op?

• Belemmerende standaarden
  De Eurocode/EN206-standaard is een obstakel voor innovatieve betonbedrijven. Er wordt gewerkt aan een alternatieve beoordelingsmethodiek, ‘Beton op Prestatie’, onder leiding van CROW (klaar in 2025).
• Gebrek aan gerichte sturing
  Bedrijven investeren pas als ze weten waar ze aan toe zijn. Daarom komen er steeds scherpere contracteisen vanuit de overheid en opdrachtgevers. Dit creëert een gelijk speelveld en zekerheid in de markt.

Infrastructuur (IenW) heeft wetgeving in gang gezet om CO₂- en circulariteitseisen wettelijk te verankeren (klaar rond 2027). Gebouwen (VRO) onderzoekt hoe private opdrachtgevers via een convenant dezelfde eisen kunnen hanteren.

Vaststelling prestatie-eisen: koploper-peloton aanpak

De koploper-peloton aanpak houdt in dat de milieuprestaties die de koplopers in de betonsector al kunnen leveren, over twee tot drie jaar de contracteisen voor het peloton zullen zijn. Dit geldt voor CO₂-reductie en circulariteit. Elk jaar wordt de MilieuKostenIndicator (MKI) met 7,5 procent aangescherpt.

Concrete projecten die al lopen

Er zijn zes coalities actief of in de opstartfase:

1. CO₂-arm beton in woning- en utiliteitsbouw (o.a. BAM, Heijmans, Achmea).
2. Duurzame bruggen en viaducten (o.a. Rijkswaterstaat, Provincies Gelderland en Utrecht).
3. Verduurzaming bestrating (o.a. Amsterdam, Den Haag, Eindhoven).
4. Circulaire sloop en hergebruik van gebouwen en infrastructuur.
5. Recycling en levensduurverlenging van beton en staal in de utiliteitsbouw.
6. Circulaire bouwmaterialen in grootschalige woningbouw (Merwede-Kanaalzone).

Op de planning staat een zevende coalitie genaamd ‘CO2 arme en IT gedreven (re-circulaire) woning- en utiliteitsbouw’.

Randvoorwaarden voor succes

• De Onafhankelijke Commissie Duurzame Betonketen (opgericht in 2025) begeleidt de koploper-peloton aanpak.
• De overheid zal duidelijkheid moeten verschaffen over meetinstrumenten (MKI, CO₂, MPG).
• Zowel het Betonhuis als opdrachtgevers moeten gaan rapporteren welke prestatie-eisen ze stellen en realiseren.
• Innovaties stimuleren: er wordt alternatieve financiering gezocht na de afwijzing van de NGF-aanvraag ‘Beton Reinvented’.

Conclusie

Het Betonakkoord zit in een versnelling, waarbij contracteisen, samenwerking en innovatie de sleutel zijn tot een circulaire en CO₂-arme betonsector. Betonleveranciers en -bouwers kunnen zich voorbereiden op nieuwe eisen en innovaties. Opdrachtgevers kunnen zich aansluiten bij de coalities en duurzame eisen stellen. Ontwerpers en ingenieurs kunnen werken met circulaire oplossingen en slim materiaalgebruik. Jacqueline Cramer roept op: sluit je aan en draag bij aan de verduurzaming van beton.