Beton on Tour: ‘Ik kreeg steeds vaker een slecht gevoel bij beton. Dat is nu anders’

Waarom wilde je mee met Beton on Tour?

Ruud van de Rakt, commercieel directeur Geelen Beton: ‘Wij zijn lid van de Betonvereniging en kregen over deze reis te horen via de nieuwsbrief. We vinden het belangrijk om op de hoogte te blijven van de duurzame ontwikkelingen in de betonsector, zodat we een duidelijk en eerlijk verhaal aan onze klanten kunnen vertellen. Daarom heb ik me met een collega aangemeld.’

René Kors, technisch directeur Kijlstra Betonmortel: ‘Als familiebedrijf willen we koploper zijn in de duurzaamheidstransitie en niet in het peloton meelopen. Heidelberg is een van onze concurrenten, maar wel een bedrijf dat kansen grijpt in deze transitie. Daar haken wij graag bij aan. Ook is zo’n reis natuurlijk een mooie netwerkaangelegenheid, met een diversiteit aan deelnemers.’

Welk onderdeel van de reis maakte het meeste indruk?

René Kors: ‘Dat was absoluut de CO₂-afvanginstallatie van Heidelberg bij de cementfabriek van Brevik. Hier wordt jaarlijks 400 duizend ton CO₂ afgevangen, vloeibaar gemaakt en onder de grond gestopt. Je beseft pas hoeveel dat is als je naast die grote tanks staat.’

Harry Corporaal, Consultant Material Technology bij BAM Infraconsult: ‘Eerst was ik sceptisch: CO₂ opslaan onder de grond, is dat wel veilig? En wat te denken van de enorme chemische plant voor de tijdelijke opslag van CO₂? Maar toen ik me erin ging verdiepen, kwam ik erachter dat we wereldwijd jaarlijks al een miljoen ton CO₂ in grondlagen opslaan, en dat daar allerlei monitoringssystemen en veiligheidsmaatregelen voor zijn. Het advies aan Heidelberg is om hier meer over te vertellen.’

René Wysk, senior architect/associate bij UNStudio: ‘Het was indrukwekkend om te zien hoe in Brevik al heel concreet stappen worden gezet om CO₂ af te vangen. Dit soort maatregelen zijn essentieel om de betonsector te verduurzamen. Maar de communicatie kan transparanter. Heidelberg noemt het nieuwe cement Evo Zero, wat een verwachting geeft van 0 procent CO₂-uitstoot. Maar dit klopt niet: van elke kilo cement kunnen ze maar 50 procent CO₂ afvangen, de rest gaat nog steeds de lucht in. Een reductie van 50 procent zou ik niet aanprijzen met een term als 'zero' in de merknaam. Dit is misleidend en kan het algemene wantrouwen rond duurzaamheidsinitiatieven voeden. Wees eerlijk!’

Waar sta je zelf in de discussie over Carbon Capture Storage (CCS)?

René Wysk: ‘Ik vind het een goede ontwikkeling. Op dit moment hebben we te maken met 100 procent uitstoot, dus een halvering van de CO₂-uitstoot is al een grote stap vooruit.’

Ruud van de Rakt: ‘Ik sta er met een dubbel gevoel in. We gaan nu ons afval in de grond stoppen, terwijl we uiteindelijk moeten streven naar helemaal geen afval. CO₂ opslaan is niet de heilige graal. Maar het is wel een mooie tussenstap als we in de toekomst van CO₂ een grondstof kunnen maken. We zitten aan het begin van een transitie, ik denk dat we elk initiatief moeten koesteren en een kans geven, om straks het kaf van koren te kunnen scheiden.’

Harry Corporaal: ‘Mijn beeld is 180 graden gekanteld. De zoektocht naar toepassingen van CO₂ is volop aan de gang. Kunnen we er algen mee laten groeien, of biobrandstof? Het is goed dat we gaan afvangen, want hoe meer CO₂ er beschikbaar is, hoe meer onderzoek er wordt gedaan naar mogelijke toepassingen en hoe sneller de vraag ernaar op gang komt. Dan wordt opslag minder urgent.’

Wat is je nog meer bijgebleven van de reis?

Harry Corporaal: ‘We bezochten het Mariakvartalet in Oslo, een woonproject dat nog in ontwikkeling is. Als aannemer vond ik het interessant om te zien welke innovatieve manieren zij daar gebruiken om beton te verwarmen op de bouwplaats. Het is in Noorwegen vele malen kouder dan in Nederland. Dat vindt beton niet fijn, daarom gebruiken ze onder andere infraroodsystemen. Met de winter in aantocht is dat zeker iets om in het achterhoofd te houden voor onze projecten.’

René Kors: ‘Wat mij vooral opviel, was dat we in Nederland echt vooroplopen in CO₂ –reductie. In Noorwegen experimenteren ze nu voorzichtig met hoogovenslak als alternatief bindmiddel voor cement. Dat gebruiken wij al sinds 1931.’

Ruud van de Rakt: ‘In Nederland durven we meer te experimenteren en brengen we innovaties eerder in de praktijk. Er is veel ondernemerschap. Daar mogen we trots op zijn.’

Ben je door de reis anders gaan denken over beton?

René Wysk: ‘Ja. De afgelopen jaren kreeg ik steeds vaker een slecht gevoel bij een gebouw waar veel beton voor nodig was, omdat het materiaal zo vervuilend is. Als architect richt ik me op het eindproduct en zoek ik voortdurend naar de juiste innovaties. Door deze reis heb ik een goed beeld gekregen van de ontwikkelingen. Ik kan nu klanten in de ontwerpfase al vertellen wat er allemaal mogelijk is. Juist generalisten zoals wij, maar ook bijvoorbeeld constructeurs, moeten op de hoogte zijn van de specifieke kennis die er is. Uiteindelijk zijn wij degenen die alles bij elkaar brengen.’

René Kors: ‘Ik heb een beter beeld gekregen van Evo Zero. De rol van de technoloog is enorm veranderd. Vijf jaar geleden maakte niemand zich druk over een LCA-berekening van betonmortel, nu krijg je een maximale MKI-waarde waar je naartoe moet rekenen. Als je dan CO₂ kunt besparen aan de voorkant, is dat een enorme win, omdat je minder concessies hoeft te doen aan de levensduur. Betontechnologisch gaat een CO_2-arm cement ons dus enorm helpen.’

Ga je volgend jaar weer mee?

René Kors: ‘Het ligt eraan waar we naartoe gaan. Misschien een iets warmere locatie?’

Harry Corporaal: ‘Grote kans. Het is goed om even uit je comfortzone te stappen en te zien hoe ze in een ander land met beton omgaan. Over de grenzen heen kijken en nieuwe perspectieve ontdekken. Dat zou voor mij de belangrijkste reden zijn om weer deel te nemen.’