Maandag 15 april 2024 bezochten de bureaumedewerkers van de Betonvereniging de zeesluis in IJmuiden. Rijkswaterstaat bouwt daar een zogenoemde zoutdam. Deze dam werkt volgens selectieve onttrekking van zout, wat betekent dat het zoutere water terug richting de zee gaat. Zo voorkomt de dam dat het Noordzeekanaal en achterland zouter worden. Dit biedt veel voordelen: natuur, land- en tuinbouw, industrie en drinkwater hebben baat bij deze constructie die vooral uit beton bestaat.
Henrik Hooimeijer is namens Rijkswaterstaat bestuurslid bij de Betonvereniging en nodigde het team uit voor een rondleiding met uitleg. Voordat Henrik naar het hoofdkantoor in het Utrechtse Westraven kwam, werkte hij op het RWS-kantoor in IJmuiden. Hier maakte hij de planontwikkeling mee van de nieuwe zeesluis, opgeleverd in 2022. Deze nieuwe sluis is de grootste zeesluis ter wereld, maar nog niet helemaal in gebruik. Elke keer als de sluis opengaat om een schip door te laten, komt er veel zout (zo’n 10.000 ton) in het Noordzeekanaal. Dat zout komt soms wel 30 kilometer verder tot aan het Amsterdam-Rijnkanaal. De zoutdam moet dat effect tegen gaan.
Het principe van een zoutdam is eenvoudig. Zout water is zwaarder dan zoet water en zakt naar de bodem. Een slimme constructie maakt de doorgang smaller en voert dit zoute water terug naar de Noordzee. Bij eb gaat dit vanzelf, omdat het water van hoog naar laag terugstroomt, bij hoog water doen pompen het werk. Als de zoutdam eind 2024 in gebruik is, kunnen alle schepen de nieuwe zeesluis doorvaren.
De projectleider namens Rijkswaterstaat, Ralph Jansen, vertelde over het project. De zoutdam is ontworpen met een CFD-model (computational fluid dynamics). Deltares heeft dit ontwerp in een schaalmodel in het waterbouwkundig laboratorium beproefd. Hierbij was het belangrijk dat we nog steeds water moesten kunnen afvoeren uit het achterland, maar ook dat vissen nog gewoon moesten kunnen zwemmen tussen zee en binnenwater en terug. Voor dit laatste zitten er vier tunnels van 4,5 x 3,5 min de sluis.
Bron: Rijkswaterstaat
Van Hattum en Blankevoort heeft het project uitgevoerd. De meeste onderdelen zijn gemaakt op een terrein naast de sluis. De grootste prefab constructiedelen zijn twee tussenpijlers van ongeveer 28 meter hoog die 3000 ton wegen. Begin april 2024 heeft het grootste hijsbok van Europa deze op hun plaats gezet. Aan de twee kanten van de zoutdam zitten ook twee landhoofden. Die zijn eerder al gemaakt in een droge bouwkuip van ongeveer 5 x 5 meter. Tussen de landhoofden en pijlers komen nog scheidende wandelementen van beton. Tussen de pijlers in komt een stalen zakdeur die op en neer kan bewegen.
Het grootse deel van de constructie zit onder water. Je kunt dus maar ongeveer 1 meter ervan boven het water uit zien steken!
Rijkswaterstaat legt in een duidelijke animatievideo het principe van selectieve zoutonttrekking uit.
Hoewel alkali-geactiveerd beton meer krimp en lagere beginsterktes heeft dan traditioneel beton, blijkt het op termijn beter schuifgedrag te vertonen
Duo-interview met Tim Schuurmans en Floor Thijssen, docenten van de nieuwe cursus Hergebruik Bestaande Constructies.
Tijdens het ECSN-webinar 2025 stonden CO2-reductie, 3D-BIM, 3D-printen en CO2-opname van beton centraal.
Verdiep je in de vernieuwde Eurocode 2 en vergroot je kennis voor betere betonconstructies.
Ontdek de wereld van beton gemakkelijk vanuit huis met deze online cursus. Volg tien modules vol informatie en toetsen om je voortgang te meten.
Dit is perfect voor nieuwkomers in de betonsector, zoals chauffeurs of verkopers. Je leert over soorten beton, materialen en verwerkingsmethoden.
