Veel mensen denken dat cement en beton hetzelfde zijn of bijna hetzelfde. Als mensen al een verschil weten, dan is het tussen grote grijze blokken (beton) en het spul dat je tussen bakstenen ziet (cement). Dat beeld klopt niet: cement en beton zijn twee verschillende producten.
Cement is een fijn poeder van portlandcementklinker, dat we uit kalksteen halen. Vaak mengen we portlandcementklinker met andere fijngemalen materialen, zoals hoogovenslak, poederkoolvliegas en kalksteenmeel. Wanneer we cement mengen met water, verandert het in een plakkerig "deeg" dat snel hard wordt. Cement gemengd met alleen water noemen we cementpasta of cementlijm als het nog niet hard is. Als het al wel hard is, noemen we het cementsteen.
We gebruiken cement vooral als een bindmiddel om andere materialen, zoals zand en grind, aan elkaar te laten plakken. Op zichzelf is cement dus geen sterk bouwmateriaal, maar gemengd met andere materialen zorgt het voor een stevige constructie. Het "cement" dat je tussen bakstenen ziet, is metselspecie. Dit is een mengsel van speciaal metselcement, water en fijn zand.
Beton is een mengsel van een bindmiddel, water, zand en grind. Een bindmiddel is de lijm die alles bij elkaar houdt. Vaak gebruiken we cement als bindmiddel, maar er bestaan ook verschillende andere bindmiddelen, zoals asfaltbitumen en alkalisch-geactiveerde bindmiddelen. Bij deze bindmiddelen hebben natronloog en waterglas een rol om de reactie op gang te brengen. Omdat bij de productie van portlandcementklinker veel CO2 vrijkomt, is er meer aandacht voor manieren om het aandeel van die portlandcementklinker zoveel mogelijk omlaag te brengen en voor dit soort alternatieve bindmiddelen.
Nadat het mengsel hard is geworden, krijg je een stevig materiaal dat lang meegaat: beton. Voordat het hard is, praten we over betonspecie. Door de combinatie van materialen is beton veel sterker dan alleen cement. Beton is dus eigenlijk een soort steen, die we zelf maken uit verschillende ingrediënten.
Je hebt net al kunnen lezen dat mengsels met cement verschillende namen hebben, bijvoorbeeld cementlijm, cementpasta of cementsteen voor een mengsel van cement en water. Zo hebben alle mengsels een eigen naam, die verschilt als het mengsel verhard is of nog niet.
Cementlijm
Mortel
Wat je tussen bakstenen ziet, is een mengsel van cement, water en zand. Dat is dus geen beton, maar wel een mortel of mortelspecie.
En betonmortel dan? Wat is dat? Betonmortel is de naam die we vaak gebruiken voor betonspecie uit een fabriek.
Zonder cement kunnen we wel beton maken, maar dat gebeurt nog niet zo veel. En beton is veel meer dan alleen cement!
Wil je meer leren over beton, cement en alle verschillen daartussen, volg dan een van onze cursussen in het domein Cement- en Betontechnologie. Als beginner kun je meedoen met Basiskennis Beton Algemeen, ook te volgen in een online versie. Weet je al wat meer, dan is een stap naar Basiskennis Beton Technologie logisch. Daarna kun je jouw kennis nog verder brengen met de cursus Verdieping Betontechnologie, waarmee je dan Betontechnoloog bent geworden!
Interview met Jan Bremmer (43), die in 2024 de cursus Basiskennis Beton Algemeen volgde.
De betonsector streeft naar een CO2-neutrale en circulaire economie in 2050 met lokale oplossingen en internationaal onderzoek.
Rijkswaterstaat en de Betonvereniging starten Communities of Practice om samen duurzame oplossingen voor beton te ontwikkelen.
Ontdek de wereld van beton gemakkelijk vanuit huis met deze online cursus. Volg tien modules vol informatie en toetsen om je voortgang te meten.
Dit is perfect voor nieuwkomers in de betonsector, zoals chauffeurs of verkopers. Je leert over soorten beton, materialen en verwerkingsmethoden.
Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering
